Vatikan, ya da Vatikan Şehir Devleti, İtalya’nın Roma şehrinde bulunan, Hristiyanlık dininin Katolik mezhebinin yönetim merkezi olan devlet. Yerleşik nüfus 500 civarındadır fakat Vatikan turistik bir yer olduğundan bu nüfus turistlerle 1.500'ü aşmaktadır. Başkenti; Vatikan’dır.
Katolikler tarafından kutsal yer sayılan Vatikan İtalya’nın Roma Şehrindedir. İtalya sınırları içinde olup tüm İtalyan haklarına sahip olsa da ayrı bir devler olarak yönetilmektedir. Kendi bayrağı ve egemenliğine sahiptir. Vatikan papa tarafından yönetilmektedir.
Dünyanın en küçük ülkesidir. Roma kentinde bulunan bu devletin toprağı 0,4 kilometrekareyi geçmez. Bu kadar küçük olmasına rağmen Vatikan’ın dünya devletleri üzerindeki etkisi İtalya’dan bile büyüktür. Çünkü Vatikan Devleti Hıristiyanlığın en büyük mezhebi olan Katolik Kilisesi'nin merkezidir. Kilisenin başkam olan papa burada oturur.
İtalya’nın tarihi ile hemen hemen aynı tarihe sahip olan, dünya Katolik dininin merkezi kabul edilen 44.000 m²’lik alana sahip Pontificio ruhban sınıfı tarafından yönetilir, devlet başkanı Papa’dır.
1929’da İtalya Devleti ile Kilise arasında Patti Lateranensi antlaşması imzalandı. Bu antlaşma ile ülkenin resmi dininin Katolik dini olduğu ve Roma'nın kutsal bir şehir olduğu ilan edildi.
Vatikan eskiden epeyce büyük bir devletti. Toprakları 45,000 kilometrekareyi, nüfusu 3,5 milyonu buluyordu. Sonra, topraklarını komşu İtalya krallıklarına kaptırdı. İtalya Krallığı kurulunca da şimdiki gibi kendi küçük kentçiğiyle sınırlandı. 1929 yılında İtalya Krallığı ile yapılan Laterano Antlaşması'yla Vatikan'ın bağımsızlığı tanındı. Papa bu din devletinin hem dinsel başkanı, hem siyasal başkanıdır.
Papanın oturduğu Vatikan Sarayı Roma’nın kuzeyindeki bir tepe üzerindedir. Ünlü San Pietro Kilisesi de buradadır. Devletin bayrağı, ordusu, parası, özel radyo istasyonu v.b. vardır. 200 kişilik Vatikan ordusunda gönüllü İsviçreli muhafızlar görev yapar. Askerlerin silâhları ve kıyafeti XV. yüzyıldaki gibidir.
Vatikan’ın Telefon Kodu
Vatikan’ın doğrudan ya da dolaylı olarak sahibi olduğu veya yönlendirdiği günlük, haftalık ve aylık 200’den fazla gazete ve dergi, 154 radyo istasyonu veya emisyonu, 49 TV kanalı veya kablolu yayını bulunmaktadır.
Bütçesi; Katoliklerden kesilen kilise vergisi, aidatlar, bağışlar, şirket gelirleri, hisse senedi-tahvil-bono gelirleri, bankacılık ve faiz gelirleri, hediyelik eşya satışlarından elde edilen gelirlerle, basın yayından elde edilen reklam gelirlerinden oluşmaktadır. Her şeyi ithal etmektedir.