Silinme sürecinde olan TR uzantılı bir domain için backorder yapabilir miyim?

".tr" uzantılı alan adları, uzun yıllar boyunca ODTÜ bünyesindeki NIC.TR tarafından yönetilmekteydi. Ancak 14 Eylül 2022 itibarıyla bu sorumluluk, BTK (Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu) gözetiminde TRABİS (TR Ağ Bilgi Sistemi) altyapısıyla birlikte faaliyete geçen yeni sistemde alan adı kayıt kuruluşlarına (Registrar'lara) devredildi.

Bu değişimle birlikte, “.tr” uzantılı alan adlarının tahsis ve yenileme süreçlerinde bazı önemli değişiklikler oldu:

Tahsis Süreci: Daha önce belge ibraz ederek tahsis edilen “com.tr”, “org.tr”, “net.tr” uzantılı alan adları “ilk gelen ilk alır” prensibine göre belgesiz olarak tahsis edilmeye başlandı.

Yenileme Süreci: Tahsis süresinin sonuna kadar yenileme işlemi tamamlanmayan alan adının kullanımı iki ay süre (60 gün) ile durdurulur.

Silinme Süreci: Yenileme için belirtilen sürenin sonunda yenileme için bir talep gelmemesi halinde ilgili alan adı yeniden tahsise açılır. Ancak yeniden tahsise açılan bu alan adları için bir ay süre (30 gün) ile başvuru talebi alınmaz.

Bu noktada merak edilen en önemli konulardan biri de şudur: Silinme sürecine girmiş bir .tr domain için "backorder" yapılabilir mi? Yani, başkasının sahip olduğu ama süresi dolan bir domaini, tam da yeniden boşa düştüğü anda kapmak mümkün müdür?

Backorder Nedir?

Backorder, hali hazırda kayıtlı olan bir alan adının süresi dolduktan sonra tekrar kayıt edilebilir (yani "boşa düşer") hale gelmesini bekleyip, o anda otomatik olarak kaydettirmeyi amaçlayan bir hizmettir.

Sistem şu şekilde işler:

1. Alan adı yenilenmez ve süresi dolar.
2. Bir süre yenileme süresi içinde tutulur.
3. Ardından kurtarma süresi başlar.
4. Eğer bu süreçlerde de yenileme olmazsa, domain boşa düşer.
5. Bu aşamada, backorder sistemi otomatik olarak alan adını kayıt etmeye çalışır.

.TR Uzantılı Domainlerde Backorder Yapabilir miyim?

.TR uzantılı alan adlarında, klasik anlamda bir "drop" (düşme) ve "catch" (yakalama) sistemi henüz tam olarak uluslararası sistemlerle birebir aynı değildir. Ancak TRABİS altyapısıyla birlikte bazı değişiklikler yaşanmış ve bu alan adı sistemine daha modern bir yapı kazandırılmıştır.

Durum şu şekildedir:

• ".tr" alan adlarının süresi dolduğunda doğrudan silinmez. Önce alan adının kullanımı iki ay süre ile durdurulur.
• Durdurulan alan adları, sahibi tarafından bu iki aylık süre içinde yenilenebilir.
• Eğer bu süre içinde yenileme yapılmazsa, domain yeniden tahsise açılır fakat yeniden tahsise açılan bu alan adları için bir ay süre ile başvuru talebi alınmaz.
• Bu alan adları bir ay süre ile yeniden tahsise açılanlar listesinde yayınlanmaktadır.

https://www.trabis.gov.tr/yenidenTahsiseAcilanAlanAdlari 

• Bu sürenin sonunda teknik olarak domain herkes için yeniden alınabilir hale gelir.

TRABİS sistemi henüz uluslararası backorder servisleri gibi gelişmiş bir "drop catching" altyapısına sahip değildir. Bu nedenle bir backorder sistemi yoktur. Dolayısıyla, ilgilendiğiniz bir alan adını almak için:

• TRABİS’in yayımladığı yeniden tahsise açılacak domain listesini düzenli olarak kontrol etmeniz,
• Domain, yeniden tescile açılır açılmaz bir kayıt kuruluşu (Örneğin Atak Domain) üzerinden manuel olarak başvurmanız gerekir.