HTTP Durum Kodları ve HTTP Hata Çözümleri

İnternet kullanıcılarının karşılaştığı http durum kodları, kullanıcı deneyimini etkileyen, sitelerin erişilebilirlik oranlarını düşürebilmektedir. İnternette girdiğimiz sırada, herhangi bir web siteye giriş yapmak isteyebilirsiniz. Bu durumda giriş yaparken tarayıcı ve sunucu arasında bir iletişim kurulmaktadır. Söz konusu iletişim ise http durum kodları olarak tanımlanır. Kodlar, herhangi bir sorun olduğunu aktarmak için kullanıldığı gibi web sitenin başarılı şekilde yüklendiğini yansıtmak için de kullanılır. 

Genel olarak incelendiği zaman ise “404 sayfa bulunamadı” gibi ibarelerle kullanıcıların karşınıza çıkar. İnternette gezinirken karşılaştığınız bu tarz sorunlar için ise hataların ne anlama geldiğini bilmeniz gerekmektedir. Çünkü http durum kodları ile ilgili bilgi sahibi olmak, site yöneticileri ve kullanıcılar açısından kolaylık sunmaktadır. Karşılaştığınız hata kodu sayesinde, sorunun ne olduğunu daha kolay bir şekilde bulup çözümle buluşturabilirsiniz. Yazımız içerisinde de sık öne çıkan http durum kodları nelerdir, neden kaynaklanır ve çözüm yolları nelerdir, bunları detaylı inceleyeceğiz. 

HTTP Durum Kodu Nedir?

http durum kodu, kullanıcının tarayıcısı ve sunucu arasında oluşan iletişimin sonucudur. Detaylandıracak olursak web tarayıcısı, kullanıcı bir sayfaya giriş yapmak istediği zaman sunucuya istek göndermektedir. Bu isteğin sonucunda bir durum kodu oluşmaktadır. Durum kodu ise erişim isteğinin başarılı olarak sonuçlanıp sonuçlanmadığını göstermek amacıyla kullanmaktadır. Aynı zamanda sayısal bir veri olarak sunulan durum kodu üzerinden, sorunun ne olduğunu anlayabilmek mümkündür. Örnek olarak “404 durum kodu” aramış olduğunuz sayfanın bulunamadığını anlatmak amacıyla kullanılmaktadır. 

Durum kodları genel olarak üç hanelidir. Birinci rakam, kodun hangi kategoride olduğunu gösterir. Yani “1xx” şeklinde olan kod bilgilendirme amacı taşımaktadır. “2xx” şeklinde olan kodlar başarılı, “3xx” şeklinde olan kodlar yönlendirme ve “4xx” şeklinde olan kodlar ise istemci hatalarını temsil etmektedir. İlgili kodlandırmalar kullanıcıların bilgi alması açısından önemli olduğu gibi web geliştiricileri tarafından da önemsenir. Çünkü bu sayede hatanın kaynağının ne olduğu, çözüm yollarının neler olduğu öğrenilebilmektedir. 

Sunucu Kaynaklı En Yaygın Hatalar (5xx Serisi) ve Çözümleri

Sunucudan kaynaklı olarak oluşan, kullanıcının isteğinin işlenememesine neden olan sorunlar, “5xx hata kodları” ile tanımlanır. 5xx hata kodları, genel olarak geçici bir sorunu, yapılandırmanın yanlış yapılmasını ve olağandışı teknik problemleri yansıtmaktadır. Günümüzde en sık karşılaşılan hata kodları arasında ise “500 Dâhili Sunucu Hatası”, “502 Bad Gateway”, “504 Gateway Timeout” yer alır. Web sitelerinde gezinen kullanıcıların hedef sayfaya erişmesine engel olan bu hatalar, site sahipleri, geliştiricileri tarafından çözülmelidir. Sayfa erişime kapalı durumda olduğundan ötürü, ziyaretçi oranlarının düşmemesi adına, hızlı bir çözüm bulunması da önem arz etmektedir. Doğru çözüm yollarının kullanılması, yapılandırmaların özenli bir şekilde gerçekleştirilmesi de sorunların geçici olmasını sağlayacaktır.

500 Hatası Nedir?

Web sitelerinde sıklıkla karşılaşılan hatalardan birisi 500 hatasıdır. 500 dâhili sunucu hatası, temelde sunucu sorunlarıyla ilişkilendirilmektedir. Tarayıcıda yapılan istek sunucuya ulaşır ancak sunucu bu isteği işlerken beklenmedik bir hata ile karşılaşmaktadır. Söz konusu hatanın nedeni ise sunucuyla ilişkili değildir. Yani tamamen sunucuyla bağlantılı bir sorundur. Web site kullanıcı 500 hatası ile karşılaştığı zaman, sunucuda bir problem yaşandığını ve isteğin bu yüzden gerçekleştirilemediğini anlamalıdır. Bir hata kodu olarak kullanılmasından ötürü sorunun ne olduğunu direkt belirtmemektedir. Buna karşın 500 hatası görüldüğü zaman sitede bir problem olduğu ve teknik destek gerektiği anlaşılmaktadır. 

500 Hatası Neyden Kaynaklanır?

500 hatasının yaşanmasının birden fazla nedeni olabilir. Bu yüzden http hatası nedir sorusuna cevap olarak en yaygın nedenler dikkate alınmalıdır. Yani sunucudaki yapılandırmaların yanlış olması, belleğin yetersiz olması, PHP hataları gibi birçok durumdan ötürü oluşabilmektedir. Ek olarak sunucudaki gereksiz eklentiler, yazılımların çakışması gibi durumlar da bu hatayı almanıza neden olabilmektedir. Belirli hallerde, sunucunun yoğun olmasından ötürü de istekler karşılanamamaktadır. Bu yüzden de ziyaretçiler 500 hatası alabilmektedir. Yani bir web siteyi ziyaret etmek istediğiniz zaman, trafiğin normalden daha yüksek olması, sunucu kapasitesinin yetersiz olması gibi durumlarda yaşanabilmektedir. Tüm bu nedenlerden ötürü de 500 hatasını tek bir nedene bağlamak doğru değildir. Sunucu içerisinde gerçekleşmiş olan birçok büyük ya da küçük probleme bağlı olarak yaşanabilmektedir. 

500 Hatası Çözümü

500 hatasının nasıl çözüleceği, sorunun neden kaynaklandığına göre değişiklik göstermektedir. Bu yüzden çözüm için öncelikli olarak “.htaccess” dosyası kontrol edilmelidir. Dosya içerisinde bulunan satırların hatalı olup olmadığı incelenmeli, yapılandırmada yanlışlık varsa düzeltilmelidir. Böylece kolayca hatayı ortadan kaldırmış olursunuz. Sonrasında ise kullanılmakta olan eklentiler ya da temalar devre dışı hale getirilmelidir. Eklentiler, temalar devre dışı bırakıldığında, sorunun kaynağı olup olmadığını anlayabilirsiniz. Uyumsuzluk testinin sonunda da soruna neden olan eklentiyi devre dışı bırakabilirsiniz. 

500 hatası çözümü için bellek limitlerinde artışa gidebilirsiniz. Ayrıca hatanın temel nedeni veritabanı bağlantısıyla alakalıysa, erişimle ilgili detayları gözden geçirebilirsiniz. 500 hatası web site trafiğinin yoğun olmasıyla alakalıysa da sunucu kaynaklarının arttırılmasını deneyebilirsiniz. Bu tarz hatalarda kullanıcıların yapabileceği bir düzenleme yoktur. Bunun yerine web site yöneticilerinin, geliştiricilerin site üzerinde düzenli bakım ve güncelleme yapması gerekmektedir. Böylece 500 hatası kalıcı olarak çözümlenebilmektedir. 

502 Hatası Nedir?

İnternet kullanıcılarının, hedef siteye giriş yapmak istediği zaman karşılaşabilecekleri hatalardan birisi 502 hatası olarak tanımlanmaktadır. 502 hatası alındığında ise tarayıcınız ile sunucu arasındaki iletişimin sağlıklı olmadığını anlayabilirsiniz. Günümüzde birçok kullanıcının karşısına çıkabilen sunucu hatalarından birisidir. Genel olarak bakıldığında da sunucunun, başka sunucudan yanıt alınamaması durumunda karşılaşılmaktadır. Yani aslında istek sunucuya ulaşsa bile olumlu dönüş alınamamaktadır. Siteye erişim sağlanamadığından ötürü de 502 Bad Gateway” uyarısı ile karşılaşılmaktadır. Genel olarak proxy ve geçiş sunucuları olduğu zaman oluşan hatalar arasındadır. Kullanıcıların istediği sayfanın açılamamasına yol açan, teknik bir sorun olarak yorumlanmaktadır. 

502 Hatası Neyden Kaynaklanır?

502 hatası ile karşılaşmanızın birden fazla nedeni olabilir. İnternet kullanıcıların bu hatayı almasının nedenleri arasında öne çıkan durum ise sunucular arasındaki iletişim kopukluğudur. Örnek verecek olursak sitenin yer aldığı ana sunucu bir diğer sunucudan yanıt beklerken hatalı bir cevap verebilmektedir. Bu durumun yaşandığı bağlantılar ise proxy, içerik dağıtım ağı ve güvenlik duvarı bağlantıları olarak yorumlanmaktadır. 

502 hatası sunucuya aşırı yüklenme, yoğun trafiğin oluşması, DNS ayarlarının yanlış yapılması ve güncelleme gereksinimlerinden kaynaklanmaktadır. Belirli durumlarda istemcinin kullanmakta olduğu tarayıcı hataları da 502 hatasını tetiklemektedir. Bundan ötürü 502 hatasını tek bir sorunla bağdaştırmak da doğru değildir. Birden fazla nedene bağlı olarak da ortaya çıkması mümkündür. 

502 Hatası Çözümü

502 hatasının nasıl çözüleceği ve ortadan kaldırılacağı, sorunun kaynağındaki nedene bağlı olarak değişiklik gösterir. Öncelikli olarak kullanıcılar 502 hatası ile karşılaştıkları zaman basit çözüm yöntemlerini deneyebilmektedir. Yani web site sayfasını yenilebilir, tarayıcı önbelleğini temizleyebilirsiniz. Aynı zamanda kullanıcı VPN kullanıyorsa, VPN devre dışı bırakılıp tekrar giriş yapmayı denemek gerekir. 

Kullanıcı dışında site sahiplerinin çözüm yöntemleri ise daha teknik şekildedir. Web site sahipleri, web site geliştiricileri DNS ayarlarının doğru olup olmadığından emin olmalıdır. Sonrasında sunucu arasındaki bağlantılara göz atılmalıdır. Sunucular arasında çakışma varsa ortadan kaldırılmalıdır. Ek olarak sitede yoğun trafiğe bağlı olarak da bu hatalar alınabilmektedir. Hatanın nedeni yoğun trafik ise sunucu kapasitesinde artışa gidilmelidir. Web sitede içerisinde yapılan düzenli bakım ve güncellemeler de 502 hatasının alınmasını engelleyecek adımlar arasındadır. 

503 Hatası Nedir?

İnternet kullanıcıları, hedef siteye giriş yapamadığı zaman, sunucunun isteğinin geçici olarak işlenmediği 503 hatası ile bildirilmektedir. 503 hata kodu, sunucunun yoğun olduğunu, bakım çalışması yapıldığını veyahut geçici bir teknik problemin olduğunu yansıtmaktadır. Yani 503 hata kodunu aldığınız zaman sunucunun tamamen kapalı olduğunu düşünmemelisiniz. Web siteye erişim sağlayamasanız bile bu durum kısa süre içerisinde ortadan kalkabilmektedir. 

503 Hatası Neyden Kaynaklanır?

503 hatası birden fazla nedenden ötürü yaşanabilmektedir. Kullanıcıların karşılaşmasına yol açan en temel sebep ise sunucuda yoğunluk olmasıdır. Yani hedef internet sitesine aynı anda birden çok kullanıcı giriş yaptığı zaman, giriş isteklerine yanıt verilememesi olasıdır. Bu durum da 503 hatasının ortaya çıkmasına yol açmaktadır. Web site trafiğinin yoğun olmasına ek olarak planlı bir bakım çalışması yapıldığı zaman da geçici bir süre için giriş engellenebilmektedir. Sitenin hizmet dışı kalması halinde de 503 hata uyarısını alabilirsiniz. Sitedeki yapılandırmaların yanlış olması, eklenti hataları gibi durumlar da tetikleyici unsurlar arasındadır. Ek olarak DDoS saldırıları da 503 hatasının nedenleri arasındadır. Genel olarak bakıldığında ise 503 hatası, geçici olarak yaşanan, güvenliğe ve teknik detaylara bağlı olan bir sorundur. Site güvenli bağlanamıyor sorunu yaşandığında bu uyarı ile karşılaşılmaktadır.

503 Hatası Çözümü

503 hatasını ortadan kaldırmak istediğiniz zaman, yaşanan sorunun geçici mi yoksa kalıcı mi olduğunu anlamalısınız. Bu durumu anlamak için ise kullanıcının sayfayı belirli bir süre sonrasında yenilemesi yeterli olacaktır. Site yöneticilerinin 503 hatası çözümü için yapması gerekenler ise birden fazla adım barındırmaktadır. Öncelikli olarak sitenin sunucu trafiğine göz atılmalıdır. Sunucu trafiğinde bir yoğunluk yaşanıyorsa kapasitede artışa gitmek gerekmektedir. Hatanın temel nedeni bakım süreciyle de akalı olabilir. Böyle bir durumda, web sayfasına giriş yapmak isteyen ziyaretçilerin, bilgilendirici bir sayfaya yönlendirilmesi gerekmektedir. “Bakım Sayfası” olarak kullanılan bu sayfalar, sitenin kısa bir süre sonucunda yeniden ziyarete açılacağını göstermektedir. Ek olarak site sahiplerinin hatalı eklentileri kontrol etmesi, yazılım çakışmalarını ortadan kaldırması gerekmektedir. Gerekli güvenlik önlemlerinin alınması da 503 hatasının çözülmesi ve tekrar etmesinin önüne geçilmesi açısından önemlidir.

Kullanıcı (İstemci) Kaynaklı Sık Görülen Hatalar (4xx Serisi) ve Çözümleri

Kullanıcı kaynaklı sorunları ifade etmek için kullanılan durum kodları “4xx hata kodları” olarak tanımlanmaktadır. Bu hatalar sunucu tarafından istek alınsa da işlenememesinden, kullanıcının talebinin hatalı olmasından kaynaklanmaktadır. Kullanıcı yani istemci kaynaklı, en sık karşılaşılan hatalardan birisi ise 404 hatasıdır. “404 sayfa bulunamadı” hatasının yanı sıra 401 hatası, 403 hatası ve 429 Too Many Requests hatası karşınıza çıkabilmektedir. Örneklendirdiğimiz 429 hatası gibi kodlar, kullanıcılar için erişim sorunlarının yaşanmasına neden olmaktadır. Ancak genellikle URL’nin yanlış girilmesi, izinlerin eksik olması gibi problemlerle bağlantılıdır. Doğru çözüm yollarıyla buluşmak için ise basit birkaç adımın atılması yeterli olmaktadır. 

400 Hatası Nedir?

İstemci yani kullanıcıdan, sunucu tarafına gönderilen isteğin hatalı olmasından kaynaklı olarak 400 hatası oluşmaktadır. 400 Bad Request Hata kodu, tarayıcıdan gönderilmiş olan isteğin, sunucu tarafından anlaşılmadığını ifade etmek amacıyla kullanılmaktadır. Kullanıcı tarafından incelendiği zaman, genellikle yanlış URL girişi, bağlantıların bozuk olması ve tarayıcı önbelleği hatasından kaynaklandığı anlaşılmaktadır. Sunucu, isteği işleyemez ve bu nedenden ötürü hedef web sitesi yüklenememektedir. Kullanıcı da bunun sonucunda 400 hata koduyla karşılaşmaktadır. İstemci kaynaklı yaşanan bu hata ise çoğunlukla kullanıcı tarafından kolaylıkla düzeltilebilir. Buna karşın bazı hallerde, hatanın site tarafından düzeltilmesi gerekebilmektedir. Çünkü sitede bulunan yapılandırma sorunları da 400 hatasının alınmasına yol açabilmektedir.  

400 Hatası Neyden Kaynaklanır?

Kullanıcıların 400 hatası ile karşılaşmasının nedeni, kullanıcı tarafından gönderilen isteğin geçersiz olması şeklinde yorumlanmaktadır. Yani ziyaretçilerin hedef URL’yi yanlış yazması, URL içerisinde kullanılması gereken karakterlerin yanlış yazılması bu hatayı almanıza yol açmaktadır. Ayrıca bağlantının bozuk olması, tarayıcı önbelleğindeki bağlantıların hatalı olması ve http başlıklarının eksik olması nedenler arasındadır. Kullanıcı tarafında internet bağlantısında bazı kopuklukların olması da 400 hata kodunun alınmasına yol açabilmektedir. Genel hatlarıyla incelendiğinde ise 400 hata kodu çoğunlukla istemci, nadiren ise sunucu tarafından kaynaklanmaktadır.

400 Hatası Çözümü

400 hatasını ortadan kaldırmak için öncelikli olarak hedefteki URL’nin hatasız olduğundan emin olunmalıdır. URL içerisinde yanlış harf, karakter olup olmadığı kontrol edilmelidir. Ayrıca kullanıcı tarayıcıdaki önbelleği temizleme ile bozuk verileri ortadan kaldırmalıdır. Bu adımları tamamlamanızın ardından hata hala devam ediyorsa, işlemi farklı bir tarayıcıdan veyahut farklı bir cihazdan deneyebilirsiniz. Böylece sorunun temelinin sunucuda mı yoksa istemcide mi olduğunu anlayabilirsiniz. Kullanıcı olarak VPN kullanıyorsanız devre dışı bırakmayı da deneyebilirsiniz. Sunucu üzerinde bir sorun olması halinde ise hatalı güvenlik kayıtlarını düzenlemek gerekmektedir. Ayrıca sunucuda bulunan log kayıtlarını inceleyebilir, işlenen parametrelerin doğru olmasına dikkat edebilirsiniz. Web site içerisindeki bakımların düzenli bir şekilde yapılması ise var olan sorunun tekrarlanmasına engel olacaktır. 

406 Hatası Nedir?

İstemcinin sunucudan bir talepte bulunduğu ancak sunucunun bu talebe uygun bir yanıt vermediği durumlarda http hata kodu alınmaktadır. Bu kod ise 406 hatası olarak tanımlanmaktadır. Yani kullanıcının sunucudan beklediği formattan farklı bir format sunması halinde 406 hatası karşınıza çıkmaktadır. Örneklendirecek olursak istemci JSON yanıtı almayı beklerken yanıt HTML olarak gelebilir. Bu durumda 406 hatası oluşmaktadır. Kullanıcı açısından incelendiği zaman bu durum, sunucuda talep edilen kaynağın olmasına karşın, sunulan içeriğe uyum sağlanmadığı anlamını taşımaktadır. 

406 Hatası Neyden Kaynaklanır?

406 hatası ile karşılaşılmasının nedeni, istemci tarafından istenen içerikle, sunucu tarafından iletilen içeriğin aynı olmamasıdır. Yani aslında tarayıcı belirli bir formatta cevap ister ancak farklı bir formatta hazırlanır. Bunun yanı sıra 406 hatasının alınması sunucu ayarlarının yanlış yapılandırılmasına bağlı olarak da gerçekleşmektedir. İçerik türlerinin hatalı tanımlanması, dil ayarlarının farklı olmasına ve güvenlik protokolü tarafından içerik türünü reddetmesine göre yaşanabilmektedir. Özet olarak bakıldığında sunucu bir cevap yollar ancak istemci tarafından kabul edilen bir cevap değildir. 

406 Hatası Çözümü

406 hatasının çözümü için öncelikli olarak istemci tarafından istenen ne olduğunu ve sunucunun ne ilettiğini bilmek gerekmektedir. Kullanıcı tarafından hatayı çözmek için sayfaya farklı bir tarayıcıdan ulaşmayı deneyebilirsiniz. Tarayıcıdaki önbelleği temizleyebilir, gereksiz eklentileri devre dışı bırakabilirsiniz. Web site sahibi ya da geliştiricilerinin ise 406 hatası aldığında sunucu yanıtlarında kullanılan içerik türlerini kontrol etmesi gerekmektedir. Ayrıca MIME tiplerinin hatasız bir şekilde yapılandırılması beklenir. Bu yüzden temelde çözüm, istemcinin beklediği içerikle sunucunun sunmuş olduğu içeriği eşleştirmek gerekir.