Uptime Nedir, Uptime Oranı Nasıl Hesaplanır?
Çalışma süresi, bir sunucunun, sistemin veya web sitesinin çalışır durumda olduğu sürenin, çalışır durumda olabileceği toplam süreye oranıdır.
Örneğin, bir web sitesinin %99 çalışma süresi varsa, bu, belirli bir dönemde %99 başarıyla çalıştığı anlamına gelir.
Çalışma süresi, genellikle birden çok sunucuya atıfta bulunmak için kullanılan bir bilgisayar endüstrisi terimi olsa da, elektrik şebekeleri veya üretim tesisleri gibi diğer sistemler için de kullanılabilir.
Çalışma Süresi Ne Demektir?
Çalışma süresi yani uptime, bir sistemin, bilgisayarın, web sitesinin veya hizmetin çalışır durumda ve kullanıcılar tarafından kullanılabilir olduğu süreyi ifade eder. Bir sistemin veya hizmetin kullanılamadığı veya çevrimdışı olduğu süreyi ifade eden kesinti süresinin tam tersidir. Çalışma süresi genellikle bir sistemin veya hizmetin çalışır durumda olması beklenen toplam sürenin yüzdesi olarak ölçülür. Örneğin, 7/24 çalışması beklenen ve günde 1 saat kesinti yaşayan bir sistemin o gün için %95,83 kesintisiz çalışma süresi olacaktır. Çalışma süresi, özellikle kesinti süresinin ciddi sonuçlara yol açabileceği kritik uygulamalarda, sistemlerin ve hizmetlerin güvenilirliğini ve kullanılabilirliğini ölçmek için önemli bir ölçümdür.
Web Sitesi Çalışma Süresi (Website Uptime) Nedir?
Web sitenizin çevrimiçi olduğu ve kullanıcılar tarafından erişilebilir olduğu süre, web sitesi çalışma süresi olarak bilinir. Müşteriler web sitenize erişemediğinde, web siteniz "kapalı" olur ve muhtemelen potansiyel müşterilerinizi kaybedersiniz.
Genellikle çalışma süresi olarak bilinen web sitesi çalışma süresi, bir web sitesinin ne kadar süreyle "açık", "canlı" veya "kullanılabilir" olduğunu, yani temelde ne kadar süreyle çalışır durumda olduğunu ve kullanıcılar tarafından erişilebilir olduğunu hesaplayan bir performans izleme metriğidir.
Web sitesi kullanılabilirliği ve çalışma süresi sıklıkla birbirinin yerine kullanılır. Ancak çalışma süresi, web sitesinin erişilebilirliğinden farklıdır. Kullanılabilirlik, bir sistemin çalışır durumda olduğu sürenin yüzdesidir, çalışma süresi ise bir sistemin çalıştığı toplam süredir.
Bir web sitesi kapalı olduğunda, müşterilerin bir şirketin web sitesine, uygulamasına veya çevrimiçi mağazasına erişmesini engelleyen bir kesinti veya başka bir sorun olduğu anlamına gelir. Sonuç olarak, çok önemli bir iş metriğidir. Bir şirketin çıktısını ve gelirini anında etkiler.
Web Sitesi Çalışma Süresini İzlemek Neden Önemlidir?
Web sitesi çalışma süresinin izlenmesi birkaç nedenden dolayı önemlidir. Bunlar aşağıdaki şekildedir:
Müşteri memnuniyeti
Sık sık kapalı olan veya kullanılamayan bir web sitesi müşterileri hayal kırıklığına uğratabilir ve marka algısına zarar verebilir. Çalışma süresi izleme, sorunların hızlı bir şekilde tanımlanmasını ve ele alınmasını sağlayarak müşteri memnuniyetinin korunmasına yardımcı olur.
Gelir
Çalışmayan veya kullanılamayan bir web sitesi, özellikle e-ticaret veya çevrimiçi satış yapan işletmeler için gelir kaybına neden olur. Çalışma süresi izleme, kesinti süresini en aza indirmeye ve web sitelerinin gelir elde etmek için kullanılabilir olmasını sağlamaya yardımcı olur.
SEO ve sıralama
Kapalı kalma süresi, bir web sitesinin arama motoru sıralaması ve SEO performansı üzerinde de olumsuz bir etkiye sahip olabilir. Çalışma süresi izleme, web sitelerinin kullanılabilir olmasını ve arama motorları tarafından taranabilmesini sağlamaya yardımcı olur, bu da arama motoru sıralamalarını korumaya veya iyileştirmeye yardımcı olabilir.
Marka itibarı
Kapalı kalma süresi, özellikle müşterilerin web sitelerinin 7/24 erişilebilir olmasını beklediği günümüzün dijital çağında bir markanın itibarına ve güvenilirliğine zarar verebilir. Çalışma süresi izleme, kesinti süresini en aza indirmeye ve markaların güvenilir olarak görülmesini sağlamaya yardımcı olur.
Güvenlik
Çalışma süresinin izlenmesi, web sitesinin kullanılabilirliğini etkileyebilecek olası güvenlik sorunlarının veya saldırıların belirlenmesine de yardımcı olabilir. Güvenlik ekipleri, çalışma süresini izleyerek ve anormallikleri veya şüpheli etkinlikleri belirleyerek web sitesini korumak ve kullanıcılar tarafından kullanılabilir durumda kalmasını sağlamak için harekete geçebilir.
Özetle, web sitesi çalışma süresinin izlenmesi, müşteri memnuniyetini, gelir elde etmeyi, SEO ve sıralamayı, marka itibarını ve güvenliği korumak için önemlidir. İşletmeler, çalışma süresini izleyerek web sitelerinin müşteriler tarafından kullanılabilir ve erişilebilir durumda kalmasını sağlayabilir ve kesinti süresinin olumsuz etkisini en aza indirebilir.
Çalışma Süresi Nasıl Hesaplanır?
Çalışma süresini hesaplamak için bir sistem veya hizmetin çalışır durumda olması beklenen toplam sürenin yanı sıra sistem veya hizmetin çevrimdışı veya kullanılamıyor olduğu süreyi de bilmeniz gerekir.
Çalışma süresini hesaplamak için en basit formül aşağıdaki şekildedir:
Çalışma süresi = (Toplam süre - Kapalı kalma süresi) / Toplam süre x %100
Örneğin, bir web sitesinin günde toplam 1440 dakika olmak üzere 7/24 açık olması bekleniyor diyelim. Web sitesi bir günde 20 dakikalık kapalı kalma süresi yaşarsa, o gün için çalışma süresi aşağıdaki şekilde olur:
Çalışma Süresi = (1440 - 20) / 1440 x %100 = %98,61
Bu, web sitesinin çalışır durumda olduğu ve günün %98,61'inde kullanıcılara açık olduğu anlamına gelir.
Çalışma süresinin hesaplanmasının, birden çok bileşene sahip sistemler veya bakım ve güncelleme gerektiren sistemler için daha karmaşık olabileceğini unutmamanız önemlidir. Bu durumlarda, çalışma süresinin hesaplanmasında her bileşeni veya faktörü dikkate almak gerekebilir.
Availability vs. Uptime vs. Downtime (Kullanılabilirlik vs Çalışma Süresi vs Kapalı Kalma Süresi)
Kullanılabilirlik, çalışma süresi ve kesinti süresi, sistemlerin, hizmetlerin veya web sitelerinin çalışma durumunu tanımlamak için kullanılan ilgili kavramlardır, ancak bunların farklı anlamları vardır.
Kullanılabilirlik (availability), bir sistemin veya hizmetin çalışır durumda olduğu ve amaçlanan işlevleri yerine getirebildiği sürenin oranını ifade eder. Genellikle yüzde olarak ifade edilir ve bakım, yükseltmeler ve kullanıcı talebi gibi faktörlerden etkilenebilir.
Çalışma süresi (uptime), bir sistemin, hizmetin veya web sitesinin çalışır durumda ve kullanıcılar tarafından kullanılabilir olduğu süreyi ifade eder. Bir sistemin veya hizmetin kullanılamadığı veya çevrimdışı olduğu süreyi ifade eden kesinti süresinin tersidir.
Özetle, kullanılabilirlik, bir sistem veya hizmetin çalışır durumda olduğu süreyi ifade ederken, çalışma süresi, bir sistem veya hizmetin çalışır durumda olduğu gerçek süreyi ve kesinti süresi, bir sistem veya hizmetin kullanılamadığı veya çevrimdışı kaldığı süreyi ifade eder.
Web Sitesi Çalışma Süresini Artırmak İçin Nelere Dikkat Edilmelidir?
Web sitesinin çalışma süresini artırmak için aşağıdakiler de dahil olmak üzere birkaç önemli faktörün uygulanması önemlidir. Bunlar aşağıdaki şekildedir:
Sunucu performansı
Sunucu performansının izlenmesi, web sitesinin kullanılabilirliğini etkileyebilecek potansiyel sorunların belirlenmesine yardımcı olabilir. Buna CPU kullanımı, bellek kullanımı, disk alanı ve ağ trafiğinin izlenmesi dahildir.
Web sitesi yanıt süresi
Web sitesi yanıt süresinin izlenmesi, kullanıcı deneyimini etkileyebilecek ve kesinti riskini artırabilecek yavaş veya yanıt vermeyen sayfaların belirlenmesine yardımcı olur.
Hata oranları
HTTP hata kodları gibi hata oranlarının izlenmesi, kopuk bağlantılar veya yapılandırma sorunları gibi web sitesinin kullanılabilirliğini etkileyebilecek sorunların belirlenmesine yardımcı olur.
İçerik dağıtım ağı (CDN) performansı
Web sitesi bir CDN kullanıyorsa, performansının izlenmesi, içeriğin kullanıcılara hızlı ve güvenilir bir şekilde iletilmesini sağlamaya yardımcı olur.
DNS çözümlemesi
DNS çözümlemesinin izlenmesi, web sitesinin kullanılabilirliğini etkileyebilecek alan adı çözümlemesi ile ilgili sorunların belirlenmesine yardımcı olur.
SSL sertifikasının sona ermesi
SSL sertifikasının sona ermesinin izlenmesi, web sitesinin kullanıcılar için güvenli ve erişilebilir kalmasını sağlamaya yardımcı olur.
Güvenlik olayları
Şüpheli oturum açma denemeleri veya kötü amaçlı yazılımlar gibi güvenlik olaylarının izlenmesi, web sitesinin kullanılabilirliğini etkileyebilecek olası güvenlik sorunlarının belirlenmesine yardımcı olur.
Özetle, işletmelerin web sitesi çalışma süresini artırmak için sunucu performansını, web sitesi yanıt süresini, hata oranlarını, CDN performansını, DNS çözünürlüğünü, SSL sertifikasının geçerlilik süresini ve güvenlik olaylarını izlemesi gerekir. İşletmeler, bu alanları izleyerek kesinti süresini en aza indirmek ve web sitelerinin kullanıcılar tarafından kullanılabilir ve erişilebilir durumda kalmasını sağlamak için proaktif olarak potansiyel sorunları belirleyip ele alabilir.
Web Sitesi Çalışma Süresi İzleme İşletmeler İçin Neden Önemlidir?
Aktif olmayan bir web sitesine müşteriler erişemez. Bunun e-ticaret işi için ne kadar önemli olduğu açıktır. Ancak, kesinti süresinin diğer işletmelerin satışları üzerinde de olumsuz bir etkisi vardır.
E-ticaret
Çevrimdışı olduklarında, e-ticaret mağazaları tamamen "kapalı" olur. Bu nedenle e-ticaret şirketleri, mümkün olduğunca fazla çalışma süresine sahip olmaya öncelik vermelidir.
Hizmet Olarak Yazılım (SaaS)
Örneğin SaaS işletmeleri, uygulamalarının erişilebilir kalmasını gerektirir. Aksi takdirde, hizmet düzeyi anlaşmalarına (SLA'lar) bağlı kalmama tehlikesiyle karşı karşıya kalırlar. Bir hizmet seviyesi sözleşmesini ihlal eden bir şirket, yüzbinlerce dolar değerinde olabilecek cezalara tabidir.
Turizm
Bu günlerde, gelir akışları doğrudan çalışma süresine bağlı olan birkaç büyük turizm web sitesi vardır. Bu, sadece kendi web sitelerinin mevcudiyetine değil, aynı zamanda en yüksek fiyatları topladıkları diğer web sitelerinin mevcudiyetine de bağlıdır.
Çalışma Süresi İle İlgili En Çok Sorulan Sorular
Hizmet Düzeyi Sözleşmesi Çalışma Süresi Oranı (The Service Level Agreement Uptime Ratio) nedir?
Hizmet düzeyi sözleşmesi (SLA) çalışma süresi oranı, hosting sağlayıcı şirketiniz tarafından garanti edilen sistemin çalışma süresi yüzdesidir.
SLA'nız veya diğer herhangi bir gerçek zamanlı hizmet sözleşmeniz, bulut sağlayıcılarınızdan bekleyebileceğiniz çalışma süresi yüzdesi hakkında bilgi içerecektir.
Çalışma Süresi Garantisi (Uptime Guarantee) nedir?
Çalışma süresi garantisi, hosting hizmeti şirketinizin web sitenizin belirli bir çalışma süresi yüzdesine sahip olacağına dair verdiği sözdür.
Bir web sitesi için normal çalışma süresi nedir?
Bir web sitesi için normal çalışma süresi genellikle %99,9 civarındadır. En ünlü standart %99,999'dur, bu da yılda yaklaşık beş dakikalık kesintiye eşittir.
Üretimde sistem çalışma süresi nedir?
Üretimde çalışma süresi, bir üretim tesisinin çalışır durumda olduğu sürenin, çalışır durumda olabileceği toplam süreye oranıdır.
Örneğin, bir üretim tesisi %90 çalışma süresine sahipse bu, belirli bir dönemde zamanın %90'ında çalışır durumda kaldığı anlamına gelir.
Uptime Robot nedir?
Uptime Robot, çalışma süresi izleme çözümü sağlayan ücretsiz bir gerçek kullanıcı izleme hizmetidir. Web sitesi çalışma süresi izleme hizmeti, sitenizi izler ve çökerse sizi uyarır.
Web sitesi kapalı kalma süresinin sonuçları nelerdir?
Web sitesi kapalı kalma süresi, gelir kaybı, müşteri memnuniyetinin azalması, itibarın zedelenmesi ve SEO ve arama motoru sıralamaları üzerinde olumsuz etki gibi çeşitli sonuçlara yol açabilir.
İşletmeler web sitesinin kapalı kalma süresini nasıl önleyebilir?
İşletmeler, proaktif izleme ve bakım uygulayarak, yazılım ve güvenlik önlemlerini düzenli olarak güncelleyerek ve bir felaket kurtarma planına sahip olarak web sitesinin kapalı kalma süresini önleyebilir.
İşletmeler web sitesinin çalışma süresini nasıl izleyebilir?
İşletmeler, web sitesi kullanılabilirliğini ve kapalı kalma süresini izleyen web sitesi çalışma süresi izleme araçlarını kullanarak web sitesi çalışma süresini izleyebilir. Bu araçlar, işletmelerin web sitesi performansını optimize etmesine yardımcı olmak için gerçek zamanlı uyarılar, raporlar ve analizler sağlayabilir.
Web sitesi kapalı kalma süresi artarsa, işletmeler ne yapmalıdır?
Web sitesi kapalı kalma süresi artarsa, işletmeler nedeni belirlemek ve sorunu çözmek için derhal harekete geçmelidir. Bu, teknik destekle iletişime geçmeyi, bir yedekten geri yüklemeyi veya bir olağanüstü durum kurtarma planı uygulamayı içerebilir.
Çalışma süresi neden önemlidir?
Çalışma süresi önemlidir çünkü bir sistemin veya hizmetin kullanılabilirliğini ve güvenilirliğini etkiler. Daha yüksek çalışma süresi, daha iyi erişilebilirlik, daha memnun kullanıcılar ve iş operasyonlarında daha az kesinti anlamına gelir.
Downtime nedir?
Downtime, bir sistem veya hizmetin bakım, yükseltmeler veya teknik zorluklar nedeniyle kullanılamadığı veya çalıştırılamadığı dönemdir.
